هدف و ماهیت
حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمعآوری، طبقهبندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیهی گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری در شکلها و مدلهای خاص انجام میگیرد. تا افراد ذینفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان و یا برونسازمانی مثل بانکها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارشهای این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمیشود و بیشتر تراز حسابها میباشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمیتواند به راحتی بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و یا نمیداند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کرد. رشته حسابداری به عنوان یک نظام پردازش اطلاعات، دادههای خام مالی را دریافت نموده، آنها را به نظم در میآورد. محصول نهای نظام حسابداری، گزارشها و صورتهای مالی است که مبنای تصمیمگیری اشخاص ذینفع (مدیران، سرمایهگذاران، دولت و …) قرار میگیرد.
رشته حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که با فراهمکردن اطلاعات لازم کمک میکند تا سرمایهگذارها، اعتباردهندگان، مدیران و دولت نسبت به مسائل اقتصادی بهتر بتوانند، تصمیم بگیرند. برای مثال اگر شخصی بخواهد در یک شرکتی سرمایهگذاری کند، تمایل دارد که وضعیت مالی آن شرکت و یا نتایج عملیات آن شرکت را در طی سالهای قبل بداند. موضوعاتی که به صورت گزارشهای مالی توسط حسابداران تهیه میشود.
رشته حسابداری به منظور جوابگویی به نیازهای انسان به وجود آمده است. به همین دلیل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیتهای اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن، هدفها و روشهای حسابداری برای جوابگویی به نیازهای اطلاعاتی، توسعه یافته است. چرا که اشخاص، شرکتها و دولت برای تصمیمگیری در مورد توزیع مناسب منابع مالی نیاز به اطلاعاتی قابل اتکا دارند که این اطلاعات را به یاری رشته حسابداری میتوان به دست آورد. رشتهی حسابداری از جمله رشتههایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو میپذیرد.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
داشتن شمّ ریاضی در رشتهی حسابداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل دانشآموزان رشتهی ریاضی در رشته حسابداری موفقتر هستند. البته این بدان معنا نیست که دانشآموزان رشتهی علوم انسانی قادر به ادامه تحصیل در رشتهی حسابداری نیستند، بلکه باید تلاش کنند تا از دانش ریاضی خوب و یا حداقل متوسطی برخوردار باشند. همچنین یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید در ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. این ویژگی به خصوص در سطوح بالاتر این رشته یعنی حسابرسی و مدیریت مالی اهمیت بسیاری دارد. در آزمون هر سه گروه آزمایشی درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته ضریب 4 دارد.
دانشجوی حسابداری باید صادق و رازدار باشد چون در آینده تمام اسناد و مدارک یک سازمان را در اختیار دارد و اگر فرد رازدار و در کل با اخلاقی نباشد لطمات زیادی به آن شرکت و در نهایت به جامعه وارد میآورد. این مساله به خصوص در حسابرسی اهمیت بیشتری دارد زیرا اگر یک حسابرس که وظیفهی بررسی گزارشات مالی یک سازمان و تأیید صحت و سقم آن را بر عهده دارد، درستکار نبوده و یا شهامت ابراز مشکلات را نداشته باشد، میتواند به نابسامانیهای اداری و مالی یک جامعه دامن بزند و بالاخره یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از رقابت و تغییر و تحول باید خلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد. علاقه به امور مالی و تجزیه و تحلیلهای آن، عامل موفقیت دانشجوی حسابداری است.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
آیندهی شغلی و بازار کار
به نظر میرسد فارغالتحصیلان دورههای تحصیلات تکمیلی این رشته، آمادگی و پختگی بیشتری برای حضور در بازار کار دارند. فرصتهای شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایینترین سطح تا بالاترین سطح را در بر میگیرد. با وجود اینکه در دانشگاههای مختلف کشور اعم از دولتی، غیرانتفاعی و آزاد، دانشجویان بسیاری در رشتهی حسابداری تحصیل میکنند، اما تعداد فارغالتحصیلان بیکار این رشته از سایر رشتهها کمتر است. چون از یک موسسهی کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانههای کشور حداقل برای تهیهی اظهارنامهی مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند.
همچنین دانش حسابداری در بخش مالیات کاربرد وسیعی دارد. چون محاسبهی سود به یاری حسابداری امکانپذیر است و تعیین مقدار سود نیز مبنای محاسبهی مالیات شرکتها اعم از دولتی و خصوصی میباشد. فارغالتحصیلان این رشته پس از اتمام تحصیل میتوانند در سطوح مختلف و شاخههای متفاوت عهدهدار انجام امور مالی گردند که شرح آن چنین است:
حسابداری
فارغالتحصیلان میتوانند در کلیهی مؤسسات و واحدهای تجاری، اعم از دولتی یا خصوصی به عنوان حسابدار در شاخههای زیر مشغول کار شوند.
حسابداری مالی
در کلیهی شرکتها و مؤسسات تجاری و غیرانتفاعی.
حسابداری صنعتی
در کلیهی واحدهای صنعتی و شرکتهای تولیدی.
حسابداری دولتی
در کلیهی سازمانها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا عامل ذیحساب.
حسابداری مالیاتی
در ادارات دارایی.
حسابداری بیمه
در مؤسسات بیمه.
حسابداری بانکها
در شعبهها و سرپرستی بانکها.
حسابرسی
فارغالتحصیلان رشتهی حسابداری قادرند با توجه به شاخههای حسابداری در حرفهی حسابرسی شاغل شوند. شاغلان حرفهی حسابرسی در یک تقسیمبندی کلی به دو گروه اصلی تفکیک میشوند
حسابرسان داخلی
این گروه از حسابرسان، کارمند واحد مورد رسیدگی هستند، و در واقع رابط میان هیأت مدیره و شرکت بوده و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی، ماهانه یا سالانه به مدیرعامل و هیأت مدیره ارائه میدهند. این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی میکنند.
حسابرسان مستقل
این گروه از حسابرسان، افرادی هستند که در مؤسسات حسابرسی مشغول به کار هستند و بر اساس قرارداد میان شرکتها یا سازمانها با این مؤسسات، عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار میدهند و گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه میکنند. در واقع حسابرسان مستقل، رابط میان صاحبان شرکت و هیأت مدیرهی شرکت میباشند.
همچنین حسابداران پس از مدتی اشتغال به کار حسابداری میتوانند در سمت مدیریت مالی واحدهای تجاری، ایفای نقش نمایند.
در حال حاضر در ایران، سازمان حسابرسی به عنوان یک سازمان دولتی، بزرگترین مؤسسهی حسابرسی است و در کنار آن سایر موسسات حسابرسی دولتی و خصوصی مشغول فعالیت میباشند.
انتخاب رشته فرآیند پیچیدهای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشتهی دانشگاهی توسط مهندس علی قاسمی با ما تماس بگیرید.