هدف و ماهیت
رشته روزنامه‌نگاری که اغلب خبرنگار نامیده می‌شوند، به تحقیق و نوشتن برای روزنامه‌های ملی و یا محلی می‌پردازد. اگر به اتفاقات و رویدادهای سیاسی، اجتماعی و یا ورزشی علاقه‌مندید و شغلی را دوست دارید که مهارت‌های نوشتاری در آن کاربرد زیادی داشته باشد، شغل روزنامه‌نگاری (خبرنگاری) مناسب شماست. روزنامه‌نگار که اغلب خبرنگار نامیده می‌شوند، به تحقیق و نوشتن برای روزنامه‌های ملی و یا محلی می‌پردازد. او هر خبر و رویدادی که برای گروه‌های مختلف مخاطبان جذاب باشد را پوشش می‌دهد، از جلسات شوراهای شهر و روستا و جشن‌های مدرسه برای روزنامه‌های محلی تا انتخابات و رویدادهای جهانی برای روزنامه‌های ملی و سراسری. روزنامه‌نگار باید ذهنی پژوهش‌گر داشته و از تحقیق و بررسی موضوعات مختلف لذت ببرد. معمولا داشتن تحصیلات دانشگاهی برای داوطلبان شغل روزنامه‌نگاری یا خبرنگاری لازم است. داشتن تجربیات مرتبط مانند کارهای داوطلبانه و نوشتن مقاله برای روزنامه‌ها و مجلات نیز در یافتن شغل مناسب و موفق شدن در رشته روزنامه‌نگاری مفید می‌باشد.
روزنامه نگار کسی است که با اتکا به ذوق و استعداد شخصی، پس از گذراندن دوره‌ی آموزش تخصصی و همچنین با توجه به مسئولیت اجتماعی که این پیشه بر گردن او می‌گذارد، وظیفه‌ی بدست‌آوردن، آماده‌کردن، گردآوری و سامان‌دادن اخبار و انتقال آن‌ها را با وسایل ارتباط جمعی (مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاری) به مخاطبان بر گردن دارد. بر پایه‌ی اعلامیه‌ی سازمان یونسکو، خبرنگاران باید کوشش کنند تا اخباری که در اختیار عموم می‌گذارند درست، دقیق و معتبر باشد و در درستی اخباری که به دست می‌آورند، پژوهش و اندیشه کنند. خبرنگاران نباید حقیقتی را عمداً تحریف یا خراب کنند و نیز هیچ‌گونه مطلبی را نباید از دید مردم پنهان نگهدارند.
در دنیای کنونی با وجود تکنولوژی‌های ارتباطی پیشرفته و متعدد در امر دست‌یابی سریع به اطلاعات و منابع مختلف، کسب اطلاعات موثق و قابل اطمینان در مورد وضعیت سیاسى، اجتماعى، اقتصادی، امنیتی و … بشر بسیار دشوار و در عین حال بسیار ضرورى و حیاتى است. خبرنگاران از عناصر اساسی این مهم به شمار می‌روند. یک خبرنگار باید به واقعیت یک رویداد دست یابد و همواره گام به گام حوادث در حوزه‌ی کاری خود حرکت کند تا تحلیل‌های خود را به صورت کامل و رسا ارائه دهد. یک خبرنگار موفق همیشه در انعکاس رخدادها بی‌طرفانه عمل می‌کند چون ذات خبرنگاری مبتنی بر بی‌طرفی است و اینجاست که خبرنگار با رعایت این نکته‌ی مهم خود را به قوانین ملزم دانسته و در این مسیر به اهداف خود نائل می‌شود. علاوه بر این یک خبرنگار باید همواره درکسب اعتماد و اعتمادسازی بین خبرنگار، منابع خبری و مردم خود تلاش کند. در جهان حاضر که جوامع در حال تحول و نوزایی هستند قدرت درک، تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی حوادث از دیگر مسائل اساسی این رشته روزنامه‌نگاری به شمار می‌رود.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه
بداهه گویی، مهارت ممتاز گفتاری است که خبرنگار بر اثر مطالعات و تمرین‌های بیانی به آن می‌رسد. گاهی لازم است خبرنگار از متن آماده‌ای که تهیه کرده‌است جدا شود و از خود چیزی بگوید. این لحظات غافلگیر کننده که کم نیستند، مهارت زبانی خبرنگار یا عجز او را آشکار می‌کنند. خبرنگار باید برای اینگونه صحنه‌ها آماده باشد.
چیرگی بر احساسات
خبرنگاران موفق رسانه‌های بزرگ در گزارش‌های خبری تسلیم احساسات خود نمی‌شوند. هم‌دردی و هم‌دلی با مخاطب با احساساتی شدن متفاوت است. فراموش نشود که حضور خبرنگار در صحنه‌ی خبر برای عینیت بخشیدن به خبر است، نه تحریک احساسات. مردم نیازی به دیدن صحنه‌های احساس خبرنگار ندارند، آنچه آن‌ها می‌خواهند، دقت، صحت و جامعیت خبر در اسرع وقت است.
بیان مناسب، داشتن سلامت اندام گفتاری و صدای مناسب و لحن خبری و غیرمصنوعی از دیگر ویژگی‌های خبرنگار است. تنفس درست، جنس صدا و استفاده‌ی درست از صدا و انتخاب لحن مناسب برای بیان، از مهارت‌های خبرنگاران آموزش دیده است.
برخی از خبرنگاران صدای خبری مستقلی دارند که مخاطبان به آن صدا و شیوه‌ی بیان علاقه‌مند هستند. خبرنگار برای دست‌یابی به بیان نافذ خبری باید جدی باشد و تلاش کند.
مهارت عالی نوشتاری
آشنایی با نگارش و تنظیم خبر، خبرنگار را در نوشتن متن خبر یا مخابره‌ی آن موفق می‌کند. امروزه خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها و بخش‌های ممتاز خبری به کلمات و واژه‌ها و عبارت‌های خبری بسیار توجه دارند. بار روانی برخی از کلمات تأثیر ویژه دارند. نگارش درست و بدون غلط و رعایت زبان معیار و ایجاز در جمله‌بندی مهارتی است که خبرنگار باید با آن آشنا باشد.
مهارت ارتباطی
از دیگر ویژگی‌های خبرنگار است. ارتباط با همه‌چیز و همه‌کس، تقریباً بدون محدودیت. خبرنگار باید بتواند خود را با صحنه‌ی تصادف، زلزله، سیل، آتش‌سوزی، جنگ، جشن‌های ملی و مذهبی، مراسم ویژه، راهپیمایی‌ها و نمونه‌های مرتبط وفق دهد و مرتبط سازد. همچنین بتواند با کودک خردسال، نوجوان، جوان، پیر، کارگر و کارمند، هنرمند، قهرمان، دانشمند، افراد مثبت و منفی ارتباط برقرار کند. او باید بتواند هم با دختر خردسالی که تازه به مدرسه وارد شده گفتگو کند و هم با پیرزن ۹۰ ساله‌ای که در خانه‌ی سالمندان دوران سخت زندگی خود را سپری می‌کند، هم‌کلام شود. خبرنگار این مهارت ارتباط کلامی و غیر کلامی را باید بیاموزد در غیر اینصورت مصاحبه‌های مضحکی به دست خواهد داد.
مهارت خوب گوش دادن و پرسش‌گری
ذهن پوینده و علاقه‌ی زیاد به افراد، مکان ها و رویدادها. زیرا در غیر اینصورت اولاً خبرنگاری برای شما خسته‌کننده خواهد شد و از سوی دیگر اخبار تهیه شده توسط شما از جذابیت لازم و کافی برای بینندگان برخوردار نخواهد بود علاقه به امور و اتفاقات جاری در همه‌ی سطوح و داشتن حس کنجکاوی برای پیگیری اموری که ممکن است جنبه‌ی خبری قوی برای خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها داشته باشند. خبرنگار باید خبرگزاری‌های مختلف جهان به ویژه غول‌های خبری جهان را بشناسد. این شناخت به نگاه و فکر او وسعت می‌بخشد. وقتی به راز موفقیت خبرگزاری‌های جهان پی برد و دانست که همه چیز در گرو عملکرد درست خبرنگاران آن‌ها بوده‌است، به جایگاه و حساسیت کار خود بیشتر پی می‌برد.
مهارت تحقیق و جستجو
اعتماد به نفس در رشته روزنامه‌نگاری یکی از سخت‌ترین مشاغل معرفی شده است. یکی از علت‌های آن عدم پذیرش از سوی بسیاری از مردم و سازمان‌ها می‌باشد ولی خبرنگار برای تهیه‌ی خبر که گاهی ممکن است برای گروهی ناخوشایند باشد و گاهی گران تمام شد از تمام توان خود استفاده کرده و گاهی جان خود را به خطر انداخته تا بتواند خبر داغ و دسته اولی برای خبرگزاری یا سازمان مطبوع خود تهیه کند. در تمامی این مراحل داشتن اعتماد به نفس الزامی است و در غیر این صورت خبرنگار موفق نخواهد بود. مهارت‌های ارتباطی خوب که قاعدتاً بدون آن حتی نمی‌توان کوچک‌ترین قدم‌ها را در این شغل برداشت. صبر و تحمل زیاد، زیرا خیلی از اوقات خبرنگاران برای تهیه‌ی یک خبر باید زمان زیادی را منتظر بمانند و یا اینکه حرف‌های تند برخی از افراد را بشنوند ولی چیزی نگویند. لذا داشتن صبر و تحمل برای رسیدن به نتیجه و تهیه یک خبر داغ الزامی است.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل رشته روزنامه‌نگاری تا مقطع دکتری وجود دارد.
آینده‌ی شغلی و بازار کار
رقابت در این شغل به خصوص در روزنامه‌های سراسری بسیار زیاد است. شما می‌توانید کار خود را در یک روزنامه‌ی محلی آغاز کنید. با کسب تجربه بیشتر نیز می‌توانید وارد حوزه‌های گسترده‌تر و روزنامه‌های سراسری شوید. البته کار در صدا و سیما نیز برای خبرنگاران فراهم است و می‌توانند در این سازمان مشغول شوند.
برخی از مسائل شغل روزنامه‌نگاری یا خبرنگاری عبارتند از: وجود خطرات احتمالی برای خبرنگاران مناطق جنگی یا زلزله زده و … مستقل نبودن و وابسته بودن به جناح‌های سیاسی، بر اساس نظر برخی از روزنامه‌نگاران و شواهد موجود از روند اطلاع‌رسانی در ایران، می‌توان پیش‌بینی کرد نرخ رشد این شغل نسبت به سایر مشاغل بالاتر است. علت آن هم الزام حکومت برای توسعه‌ی رسانه‌ها و مؤسسات خبررسانی برای رقابت با هجمه‌ی تبلیغاتی و رسانه‌ای کشورهای دیگر (در حوزه‌ی سیاسی) و افزایش آگاهی عموم مردم و افزایش نقش رسانه‌ها در این میان (حوزه‌ی اجتماعی، فرهنگی و هنری) می‌باشد. قاعدتاً با توسعه‌ی رسانه، شغل روزنامه‌نگاری نیز توسعه خواهد یافت.
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشته‌ی دانشگاهی توسط استاد علی قاسمی با ما تماس بگیرید