هدف و ماهیت
قرآن کتاب آسمانی و سرچشمه‌ی علوم گوناگون اسلامی مانند علوم ادبی و نیز علوم قرآنی، تاریخ قرآن و منبع بسیاری از علوم ادبی و نیز علوم خاص حدیث و علم رجال و تراجم است. همچنان‌که قرآن و سنت دو رکن وحدت امت اسلامی و مایه‌ی اولیه‌ی علم فقه و کلام و عرفانند، مایه‌ی اولیه علم تاریخ اسلام نیز می باشند. همانطور که گفته شد قرآن و سنت دو اصل اصیل مورد اتفاق و مایه‌ی علوم اسلامی و وحدت و همبستگی مسلمانان است و یکی از اهداف تدریس این رشته تقریب بین مذاهب اسلامی است. مسلماً همه‌ی این علوم در فهم و درک صحیح کتاب و سنت و در تشخیص صحیح و سقیم احادیث و اطلاع از سیرهی رسول اکرم (ص) و صحابه‌ی گرامی و ائمه به ما کمک کرده و نیاز مبرمی به فراگیری آن‌ها احساس می‌شود. ضرائب دروس دبیرستانی مربوط به رشته علوم قرآن و حدیث در آزمون ورودی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی عبارتند از: ضریب 1برای درس ریاضی، ضریب1 برای درس اقتصاد، ضریب 3 برای درس ادبیات فارسی، ضریب 3 برای زبان عربی، ضریب 2 برای درس فلسفه و منطق و ضریب 1 برای درس روان‌شناسی. چون دروس رشته علوم قرآن و حدیث به دو زبان فارسی و عربی تدریس می‌شود، دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث باید به حد کافی با این دو زبان آشنا باشند. علاقه به تحقیق و مطالعه‌ی مستمر به خصوص پیرامون مسائل اسلامی و قرآنی و همچنین داشتن قدرت بیان و حافظه‌ی خوب از عوامل موفقیت در رشته علوم قرآن و حدیث است. دانشجویان طی دوره کارشناسی برحسب استعداد و علاقه در یکی از رشتههای اصلی توانائی‌های ذیل را بدست خواهند آورد:
- بدست آوردن معلومات بنیادی به منظور ادامه تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری.
- توانایی تدریس و تحقیق در مدارس و موسسات آموزشی، دانشگاه‌ها، مراکز دینی، فرهنگی و تحقیقاتی.
- کارشناسی در امور مذهبی، تبلیغی و فرهنگی برای داخل و خارج از کشور.
- کارشناس امور تبلیغی و فرهنگی برای سفارت‌خانه‌ها، خانه‌‌های فرهنگ و رایزن‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به منظور نشر تفکر تقریب مذاهب اسلامی و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی.
رشته‌ی علوم حدیث از سه منظر کلی به حدیث می‌پردازد که این سه منظر عبارتند از:
- تاریخ و مصطلحات که در آن تاریخ تطور، تحول و پیدایش علم‌الحدیث از دیدگاه اهل تشیع و اهل تسنن بررسی می‌شود. همچنین معنا و مفهوم و اصطلاحات علم حدیث، آموخته می‌شود.
- علم‌الرجال، که به بررسی زندگی راویان حدیث می‌پردازد. برای مثال اگر یک حدیث پنج راوی داشته است، زندگی هر یک از راویان بررسی می‌شود که آیا راویان فوق ویژگی‌های لازم را برای نقل حدیث داشته‌اند؟ آیا راستگو و ضابط بوده‌اند یا اینکه فراموش‌کار بوده و در حفظ و نقل حدیث با تساهل و تسامح برخورد می‌کرده‌اند؟
- فقه‌الحدیث که به فهم محتوای احادیث می‌پردازد.
توانایی‌های لازم
عربی و علوم معارف اسلامی در این رشته اهمیت ویژه‌ای دارد و دانشجویان باید در این دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنین لازم است به مطالعه و تحقیق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دین و فهم اسلام باشند. رشته‌ی علوم حدیث از جمله رشته‌هایی است که در آزمون سراسری از بین داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت شغلی در ایران
فارغ‌التحصیل رشته‌ی علوم حدیث می‌تواند به عنوان کارشناس علوم اسلامی در دوایر دولتی مشغول به کار شود و چون به زبان انگلیسی نیز مسلط است، می‌تواند بعنوان رایزن فرهنگی ایران در کشورهای دیگر، مبلغ اسلام و اصول اسلامی گردد و در صورت ادامه تحصیل و کسب مدارج بالاتر بعنوان استاد در دانشگاه‌های داخل یا خارج از کشور فعالیت نماید، چون در حال حاضر بعضی از دانشگاه‌های خارج از کشور مثل دانشگاه اردن یا لبنان علاقه‌مند به جذب متخصص علوم حدیث شیعه از کشور ایران هستند. همچنین فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند در آموزش و پرورش به عنوان دبیر دینی، مربی قرآن یا مربی امور تربیتی فعالیت نماید.
درس‌های رشته‌ی علوم قرآنی و حدیث در طول تحصیل
دروس پایه
روش تحقیق، اخلاق، تاریخ اسلام، سیرهی پیشوایان دینی، زبان تخصصی، منطق، آشنایی با کلیات علوم عقلی، کلام و عقاید اسلامی، تفسیر مقدماتی، صرف و نحو کاربردی، قرائت و درک مفاهیم از متون حدیثی، قرائت و درک مفاهیم از متون تفسیری، قرائت و درک مفاهیم از متون فقهی، آشنایی با فقه مقدماتی، آشنایی با اصول فقه، قرائت و تجوید قرآن کریم، علوم بلاغی، ترجمهی عربی به فارسی، ترجمهی فارسی به عربی، قرائت مطبوعات و استفاده از رادیو، مکالمه و محاضره (سمعی و بصری)، آشنایی با فرق اسلامی، آشنایی با ادیان توحیدی (زرتشتی، یهودی، مسیحیت).
دروس اصلی و تخصصی
کتابت و تدوین حدیث، شناخت محدثان، مصطلحات حدیث، طریق تحمل حدیث، جوامع حدیثی متقدم و متأخر شیعه، جوامع حدیثی متقدم و متأخر اهل سنت، اصحاب اجماع، توثیقات عام و خاص، احادیث موضوعه، ملاک‌های نقد حدیث، فقه‌الحدیث، آشنایی با علم رجال، راویان عادل و موثق، راویان ضعیف، آشنایی با کتب رجال شیعه، آشنایی با کتب رجال اهل سنت، مطالعات جغرافیایی درباره‌‌ی رجال حدیث، سیری در نهج‌البلاغه و شروح آن، سنن‌النبی (ص)، تأثیر حدیث در ادبیات فارسی، سهم زنان در نشر احادیث.
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشته‌ی دانشگاهی توسط استاد علی قاسمی با ما تماس بگیرید