هدف و ماهیت
در حال حاضر روند رو به رشد تقاضای انرژی از طریق گسترش سیستم‌های عرضه‌ی انرژی و بهره‌برداری از منابع انرژی فسیلی تامین می‌شود. رشد سریع مصرف انرژی و سهم بالای انرژی‌های فسیلی در تامین انرژی مورد نیاز بخش‌های مختلف مصرف‌کننده‌ی انرژی، موجب سرعت بخشیدن به روند پایان پذیری منابع انرژی فسیلی و پخش حجم زیادی از مواد آلاینده در محیط زیست شده است. علاوه بر این، وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ناشی از صادرات منابع انرژی فسیلی، موجب شده تا نظام اقتصادی کشور به شدت از تحولات بازار جهانی انرژی تاثیر بپذیرد. از سوی دیگر ارتباط گسترده بخش انرژی با تحولات مختلف فنی، علمی، اقتصادی و اجتماعی ایجاب می‌کند تا طراحی، توسعه و بهره‌برداری از سیستم‌های انرژی به صورت بهینه صورت پذیرد. به این ترتیب نقش دانشگاه‌ها در تربیت نیروی انسانی آموزش دیده و کارآمد در زمینه‌های مختلف انرژی مخصوصاً رشته مهندسی انرژی بسیار مهم و اساسی ارزیابی می‌شود.
با توجه به نقش کلیدی تعاملات انرژی در سطح جهان، بررسی تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. ایجاد رشته مهندسی انرژی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دنیا از دهه 1970 میلادی با توجه به افزایش سریع قیمت انرژی و ضرورت تربیت نیروهای متخصص در زمینه‌های مختلف انرژی آغاز شد. از اواسط دهه 1970 میلادی و پس از شوک بازار جهانی نفت، با توجه به پیچیدگی‌های مسائل و مشکلات بخش انرژی و احساس نیاز مبرم کشورها به تربیت نیروهای متخصص جهت یافتن راه‌حل‌های مناسب در زمینه‌های مختلف انرژی، به تدریج ایجاد مراکز تحقیقاتی و آموزشی در این رابطه در آمریکا، کشورهای بزرگ عضو اتحادیه اروپا و برخی کشورهای آسیایی آغاز شد.
در حال حاضر روند رو به رشد تقاضای انرژی از طریق گسترش سیستم‌های عرضه انرژی و بهره‌برداری از منابع انرژی فسیلی تامین می‌شود. رشد سریع مصرف انرژی و سهم بالای انرژی‌های فسیلی در تامین انرژی مورد نیاز بخش‌های مختلف مصرف کننده انرژی، موجب سرعت بخشیدن به روند پایان پذیری منابع فسیی و پخش حجم زیادی از مواد آلاینده در محیط زیست شده است. از سوی دیگر ارتباط گسترده بخش انرژی با تحولات مختلف فنی، علمی، اقتصادی و اجتماعی لزوم طراحی و توسعه و بهره برداری از سیستم‌های انرژی را به صورت بهینه ایجاب می‌نماید.
گرایش‌های رشته‌ی مهندسی شیمی
1- سیستم‌های انرژی
در این زمینه پژوهشی، دانشجویان با فراگیری تکنیک‌های شبیه‌سازی سیستم‌های ترکیبی (چرخه تولید، توزیع و مصرف انرژی) مانند سیستم‌های ترکیبی تولید حرارت و قدرت یا تولید همزمان و … با هدف ارزیابی جایگاه حامل‌های انرژی، گامی تخصصی در جهت بررسی سیستم‌ها از دیدگاه مهندسی انرژی بر می‌دارند. علاوه بر این مشکلات بخش انرژی با دیدگاه سنجش فنی و اقتصادی پروژه‌ها، گام بعدی و تکمیلی این تحقیقات خواهد بود. همچنین در این گرایش، به کمک قوانین اساسی علوم مکانیک، ترمودینامیک و برق قدرت به عنوان مبنای مدل‌سازی اولیه جهت تراز انرژی سیستم‌ها، جهت‌گیری فناوری‌های فعلی را به سوی بهینه‌سازی و حداقل کردن مصرف انرژی می‌برد و همچنین می‌تواند در مدیریت کلان بخش انرژی، تصمیم‌گیری نهاد و سازمان‌های مربوطه، دیدگاه‌های تلفیقی برنامه‌ریزی در صنایع و بخش‌های انرژی شامل وزارت نفت و وزارت نیرو کارایی داشته باشد و مدیریت برنامه‌ریزی کشور را با در نظر گرفتن مسائل فنی مرتبط با فرآیند انرژی یاری دهد.
2- فناوری‌های انرژی
در این زمینه‌ی پژوهشی، روش‌های مختلف طراحی مفهومی سیستم‌های تبدیل انرژی پیشرفته، سیستم‌های تولید همزمان برق و حرارت و برودت و همچنین قابلیت انواع سیستم‌های انرژی‌های تجدید پذیر با کمک ابزارهای تحلیلی متفاوت نظیر مدل‌های برنامه‌ریزی ریاضی، مدل‌سازی دینامیک سیالات محاسباتی و انجام آزمایش‌های تجربی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین دانش‌آموختگان این گرایش می‌توانند با شناخت انواع فناوری‌های پیشرفته انرژی و قابلیت‌های منابع انرژی تجدید پذیر در کشور علاوه بر توسعه دانش فنی در این زمینه، تدوین برنامه‌های گسترش استفاده از فناوری‌های نوین (نقشه راه یا سندهای راهبردی) در کشور را نیز بر عهده گیرند.
3- انرژی و محیط زیست
در این زمینه نیز ارتباط متقابل انرژی و محیط زیست به کمک ابزارهای تحلیلی نظیر معادلات دینامیک سیالات، معادلات انتقال جرم و حرارت با در نظر گرفتن تاثیر مسائل اقتصادی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. همچنین مدل پخش انواع آلاینده‌ها با استفاده از روش‌های مختلف دینامیک سیالات محاسباتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و دانشجویان می‌توانند با مطالعه و بررسی روش‌های بازیافت انرژی از ضایعات و پسماندها با توجه به مسائل زیست محیطی در حفظ و حراست از محیط زیست و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی نقش مهمی ایفا کنند. از آنجایی که بخش عمده‌ای از آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی می‌باشد اصول و روش‌های کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و ارزیابی فنی – اقتصادی آنها از مهم‌ترین مسایلی است که دراین زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد. قوانین و مقررات زیست محیطی، تجارت کردن، بهینه‌سازی مصرف آب و حفظ منابع آبی، تصفیه و استفاده از پساب‌های صنعتی، سیاست گذاری ساختاری و در نهایت اعمال استانداردهای زیست محیطی نیز از جمله مواردی می‌باشند که در این زمینه پژوهشی در نظر گرفته می‌شود.
توانایی مورد نیاز و قابل توصیه
قوی بودن در دو درس ریاضی و فیزیک، همانند سایر رشته‌های مهندسی، از شروط موفقیت در رشته مهندسی انرژی است. با توجه به اینکه رشته مهندسی انرژی جدید است، منابع آن اکثرا به زبان انگلیسی هستند بنابراین آشنایی با زبان انگلیسی از ویژگی‌های مورد نیاز مهندسان خواهد بود.
آینده‌ی شغلی و بازارکار
فرصت‌های شغلی برای دانش آموختگان رشته مهندسی انرژی می‌تواند در دو بخش ذیل خلاصه شود:
بخش دولتی: وزارت نفت، وزارت نیرو، شرکت ملی نفت ایران، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، سازمان انرژی‌های نو ایران، سازمان بهره‌وری انرژی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان انرژی اتمی ایران، موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، وزارت صنعت معدن و تجارت، توانیر و شرکت‌های برق منطقه‌ای، وزارت راه و شهر‌سازی و سایر نهادهای تصمیم گیری در بخش انرژی کشور.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری فراهم است.
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشته‌ی دانشگاهی توسط مهندس علی قاسمی با ما تماس بگیرید.