هدف و ماهیت
امروزه در اکثر جوامع پیشرفته و توسعه یافته، نمی‌توان نیاز به خودرو به معنی عام آن را در زندگی شخصی و اجتماعی انسان‌ها نادیده گرفت. انواع خودروی سواری، موتور سیکلت‌ها، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها در شهرها، کامیون‌ها و تانکرها در بین شهرها، تراکتورها، انواع ادوات کشاورزی در روستاها، و کامیون‌ها، لودرها و انواع تجهیزات راه‌سازی متحرک، از جمله کاربردهای اولیه و بدیهی خودروها محسوب می‌شوند. البته کلمه خودرو معادل فارسی کلمه Vehicle است که قطارها، کشتی‌ها، هواپیماها و حتی فضاپیماها را نیز شامل می‌شود. اما رشته مهندسی خودرو، به طور خاص با مواردی سروکار دارد که بر روی زمین حرکت می‌کنند و هم‌اکنون اکثر آن‌ها دارای موتورهای احتراق داخلی هستند. البته با پیشرفت فناوری‌های جدید و افزایش روزافزون قیمت سوخت‌های فسیلی و همچنین افزایش مسئله آلودگی در دنیا، فناوری‌های نوینی در این زمینه به کار گرفته شده است و امروزه خودروها فقط از موتورهای احتراق داخلی استفاده نمی‌کنند. در میان این فناوری‌های برتر می‌توان به خودروهای برقی، هیبریدی،سلول‌های سوختی و همچنین استفاده از توربین‌ها در خودروها اشاره نمود.
خودروهای مورد بحث از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند: قوای محرکه و سیستم انتقال قدرت، شاسی و چرخ‌ها، سیستم تعلیق و ترمز، سازه و بدنه، تزئینات داخلی، سیستم‌های برقی، سیستم‌های تهویه و دیگر سیستم‌های جانبی. مهندسی خودرو، رشته‌ای است که طراحی، ساخت، بهینه‌سازی و تعمیر انواع مختلف خودرو را در برمی‌گیرد. اما از آنجا که خودرو، ابزاری است که از مجموعه‌های مختلف تشکیل شده‌است و دارای کاربردهای متفاوتی است، این رشته، مخلوطی از علوم مختلف است. بعبارت دیگر، مهندسی‌خودرو یک رشتهی میان‌رشته‌ای و فراگیر است. چنین رشته‌ای نتیجه پیشرفت‌های بشر در اواخر قرن بیستم است.
در ابتدای قرن بیستم که علم و فناوری به آرامی در کنار هم حرکت را شروع نمودند رشته‌های دانشگاهی همچون فیزیک، ریاضی و زیست‌شناسی عموماً با مبنای علمی آغاز شدند. بعضاً برخی از علوم مهندسی مانند مکانیک، برق، عمران که از دل علوم پایه منفک شده بود، نیز سربرآوردند. اما در نیمه‌ی دوم قرن بیستم با رشد انواع فناوری، مخصوصاً فناوری اطلاعات و ارتباطات، علوم و فنون مختلف و در کنار آن‌ها، رشته‌ها و دوره‌های دانشگاهی نیز رشد فزاینده و انفجاری را شاهد بودند، به گونه‌ای که تقریباً هر پنج سال یک‌بار حجم دانش تولید شده در دنیا دو برابر کل گذشته می‌شد.
لذا در دهه‌های منتهی به قرن بیست‌ویکم، ابتدا گرایش‌های مختلف در رشته‌ها بوجود آمد و سپس رشته‌های جدید تخصصی‌تر ایجاد شد. بعنوان مثال رشتهی مهندسی مکانیک، به رشته‌های حرارت و سیالات، طراحی کاربردی، هوافضا، کشتی‌سازی، راه‌آهن، مهندسی خودرو و حتی بیومکانیک تقسیم شد. در قرن اخیر این گرایش‌ها متناسب با کاربرد گسترده و نیاز به استفاده از علوم مختلف از دل دانشکده‌های سنتی جدا شده و دانشکده‌های مستقلی را بوجود آوردند.
با الگوبرداری از کشورهای پیشرفته دنیا از جمله انگلیس و آمریکا، دانشکده‌ی مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت به عنوان اولین دانشکده در ایران و خاورمیانه در سال ۱۳۷۹ کار خود را با جذب دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد آغاز نمود. هم‌اکنون بعد از شش دوره ارائه فارغ‌التحصیلان ماهر به صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی کشور، دوره کارشناسی و دکترا را آغاز نموده است.
رشته مهندسی خودرو
رشته مهندسی خودرو، رشته‌ای است که به مسائل مختلفی در خودرو می‌پردازد و البته دارای سه گرایش مختلف قوای محرکه، سیستم تعلیق و سازه و بدنه‌ی خودرو می‌باشد. دروس پایه‌‌ی رشته مهندسی خودرو شامل دروس عمومی دیگر رشته‌های مهندسی، از جمله ریاضیات و فیزیک می‌باشد و شخص را برای رویکرد برخورد علمی با مسائل و قوانین آماده می‌سازد.
افراد با گذراندن دروسی همچون مکانیک سیالات، ترمودینامیک، انتقال حرارت و مبانی مهندسی برق با اصول اولیه مکانیک و مهندسی آشنا می‌شوند. آنان سپس با دروس تخصصی‌تری همچون مبانی مهندسی خودرو، مبانی دینامیک خودرو، سیستم‌های شاسی و بدنه، و آیرودینامیک خودرو به عرصه صنعت خودرو وارد می‌شوند. علاوه براین با ارائه‌ی مباحثی همچون اقتصاد مهندسی در صنعت خودرو و مدیریت صنعتی در خودرو، شخص با مسائل مدیریتی و اقتصادی خودرو که ضامن پیش‌برد کارها و طرح‌های صنعتی در دنیای واقعی است، آشنا می‌شود.
همچنین در رشته مهندسی خودرو انواع کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها برای آشنایی عملی دانشجو با علوم پایه، مهندسی و مخصوصاً خودرو ارائه می‌شود. ضمناً با کار در آزمایشگاه‌های پژوهشی و همچنین همکاری با مراکز تحقیقاتی صنعت خودروی کشور، تحقیقات بنیادی نابی در این زمینه انجام می‌شود.
گرایش قوای محرکه
هم‌اکنون قوای محرکه خودروها، موتورهای درون‌سوز از نوع اشتعال جرقه‌ای و یا اشتعال فشاری می‌باشد. این موتورها دارای انواع مختلفی است که می‌توان از دیدگاه‌های متفاوتی آن‌ها را دسته‌بندی نمود. موتورهای دوزمانه و چهار زمانه، موتورهای کاربراتوری و انژکتوری، پاشش مستقیم (درون سیلندر) و یا غیرمستقیم (درون منیفولد)، بنزینی، گازوئیلی، گاز‌سوز، دوگانه‌سوز، الکلی، تنفس طبیعی، سوپرشارژ (پرخورانی) و توربوشارژ، از انواع قوای محرکه است که برمبنای احتراق داخلی عمل می‌نماید.
البته مبحث انواع سوخت‌های جایگزین، همچون سوخت‌های زیستی، هیدروژن و دیگر مواد پاک و همچنین انرژی‌های الکتریکی در قالب خودروهای برقی یا هیبریدی و یا انرژی خورشیدی از دیگر موضوعات در مبحث قوای محرکه است. همچنین مباحثی همچون انتقال قدرت و سیستم‌های خنک‌کاری موتور و سیستم‌های تهویه مطبوع خودرو از جمله مواردی است که نظر افراد خلاق و علاقه‌مند به نوآوری را به خود جلب می‌کند.
گرایش سیستم تعلیق
امروزه سیستم تعلیق، فقط به مبحث چهار چرخ و یک فنربندی ساده منتهی نمی‌شود. مبحث تعلیق مبحث پیچیده‌ای است که راحتی و ایمنی خودروها را در برمی‌گیرد. خودوریی که می‌خواهد با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت کند و به خوبی در شرایط مختلف آب‌وهوایی ترمز کند، نیاز به سیستم‌های تعلیق فعال و همچنین سیستم‌های ترمز با کنترلرهای پیچیده دارد. همچنین در صنایع خودروسازی رقابت سختی در ارائه راحتی بیشتر و ایمنی بالاتر به مشتریان وجود دارد. لذا بهینه‌سازی این سیستم‌ها به کمک مدارهای مختلف مکانیکی، هیدرولیکی، نیوماتیکی و الکترونیکی توسط مهندسان خبره در حال انجام است.
گرایش سازه و بدنه
بدنه‌ی محکم‌تر، زیباتر و سبک‌تر، عامل موفقیت خودروسازها در قرن بیست‌ویکم خواهد بود. همانطور که مشاهده می‌شود امروزه طراحان کارخانجات بزرگ توانسته‌اند با استفاده از مواد پیشرفته‌ی مهندسی همچون کامپوزیت‌ها، میکروکامپوزیت‌ها، میکروآلیاژها، سرامیک‌ها و انواع پلیمر، طرح‌هایی را در بدنه و شاسی خودرو ارائه نمایند که تاکنون نظیرش دیده نشده بود و بعضاً در رویاها و تخیل یافت می‌شد . برای طراحی و ساخت چنین خودروهایی، نیاز به دانش کامل در زمینه‌ی مواد، مقاومت آن‌ها، مکانیزم‌ها، طراحی و محاسبات مهندسی و همچنین فرآیندهای تولید می‌باشد. مسلم است آینده از آن کسانی خواهد بود که دانش و توانایی بیشتری در کاربرد این موارد دارند.
وضعیت ادامه تحصیل
امکان ادامه تحصیل این رشته تا مقطع دکتری فراهم است.
بازار کار و آینده‌ی شغلی
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در کارخانه‌های خودروسازی با توجه به نوع گرایش و تخصصشان مشغول شوند. در واقع وسعت این رشته تا حدی است که فارغ التحصیلان این رشته تقریبا نگرانی برای اشتغال نخواهند داشت.
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشتهی دانشگاهی توسط مهندس علی قاسمی با ما تماس بگیرید.