تعریف
رشته مهندسی صنایع عبارت از کاربرد اصول و تکنیک‌هایی به منظور بهبود، طراحی و نصب سیستم‌هایی شامل انسان، مواد، اطلاعات، انرژی و تجهیزات برای فراهم آوردن امکان تولید کالاها و ارائه خدمات به شکل کارا و مطلوب. اولین جرقه‌های پیدایش رشنه مهندسی صنایع به عنوان یک تخصص با آغاز انقلاب صنعتی در ابتدای قرن 19 زده شد. انقلاب صنعتی که با ظهور اختراعات جدید خصوصاً در صنعت نساجی و اختراع ماشین بخار آغاز شد، باعث بکارگیری نیروی انسانی بیشتر و افول صنایع کوچک دستی شد. با گسترش کارخانجات، نیاز به مدیریت و تفکر مدیریتی بیش از پیش احساس شد. افراد بسیاری در جهت ارتقا کیفیت محصولات تلاش کردند. آدام اسمیت، پدر علم اقتصاد پیشنهاد تقسیم کار را داد. وی بیان کرد که می‌توان با تقسیم کار در کارخانه پیچ‌سازی نتیجه‌‌ی کار را به مقدار زیادی بهبود بخشید. به موازات اختراعات و نوآوری در فرآیندها، روش‌های حسابداری و هزینه‌یابی گسترش یافتند. روش‌های تحلیل علمی، آزمایشات و اثبات‌های علمی در طراحی و ساخت ابزارآلات و ماشین‌ها بکار گرفته شد و در نتیجه، اثرگذاری این تحولات در تفکر سازمانی مدیریت موجب شد مدیریت علمی بعنوان یک نگرش و روش حرفه‌ای مطرح شود. اولین تلاش برای علمی شدن مدیریت از آمریکا شروع شد. در سال 1881 فردریک تیلور پدر مدیریت علمی، اندیشه‌های خود را توسعه داد. فرانک گیلبرت و همسرش لیلیان در جهت مطالعه کار با بررسی حرکات توانستند ابزار جدیدی را ابداع کنند. همچنین آنان به مسائل روانشناسی و انگیزه‌های انسانی توجه نمودند. عملکرد پرداخت پاداش و نتایج قابل قبول آن توسط امرسان ایجاد و توسعه یافت. مجموعه فعالیت‌های تیلور و هم عصرانش برای فرموله کردن اصول اساسی به عنوان روش‌های علمی مدیریت متمرکز شده بود که این فعالیت‌ها به زودی تحت عنوان مدیریت علمی شناخته شد.
کار این افراد توسط انجمن مهندسین مکانیک آمریکا ارج نهاده شد و عرصه برای فعالیت تیلور و هم‌فکرانش توسط این انجمن ایجاد شد. در سال 1912 انجمنی برای ارتقا و رشد مدیریت بنا نهاده شد که در سال 1915 انجمن تیلور نام گرفت. این انجمن از سال 1934 با عنوان انجمن مهندسی صنایع فعالیت خود را ادامه داد. در این دوران مدیران علمی دارای تحصیلات مهندسی بودند و بسیاری خود را مهندس صنایع قلمداد میکردند و گروهی نیز در حیطه‌ی مدیریت به عنوان مشاوران مدیریت مطرح بودند. به تدریج مواد درسی و مدرک مهندسی صنایع و برنامه‌های مربوطه مورد توجه قرار گرفت و در نهایت دانشکده‌های مهندسی صنایع ایجاد و توسعه یافتند.
برای بررسی، ارزیابی و کاربرد این سیستم‌ها، دانش و مهارت‌های علوم ریاضی، علوم فیزیک و علوم اجتماعی به همراه فنون و تکنیک‌های طراحی مهندسی مورد نیاز است. فعالیت‌های رشته مهندسی صنایع همانند پلی است که ارتباط بین اهداف مدیریت و عملکرد عملیاتی سازمان را ایجاد می‌نماید.
مهندسان صنایع بیشتر درگیر افزایش بهره‌وری در مدیریت منابع انسانی، روش‌ها و تکنولوژی هستند و حال آنکه سایر رشته‌های مهندسی بیشتر درگیر ماهیت فنی فرآیندها و فرآورده‌ها می‌باشند. در واقع رشته مهندسی صنایع تنها رشته‌ی مهندسی است که عامل انسان یکی از مولفه‌های اصلی سیستم‌های مورد مطالعه آن را تشکیل می‌دهد. در نتیجه مهندسان صنایع در تیم‌های میان رشته‌ای برای امور برنامه‌ریزی، نصب و کنترل و بهبود فعالیت‌های موسسات به خدمت گرفته می‌شوند. این فعالیت‌ها ممکن است فعالیت‌های تولید، نوآوری در محصولات، ارائه‌ی خدمات، حمل‌‌ونقل و جریان اطلاعات سازمانی را شامل شود. با توجه به مطالب فوق، مهندسان صنایع بستر لازم برای تعامل تخصص‌های مختلف و کار گروهی را به بهترین وجه ایجاد نموده و در نتیجه امور طرح، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر عملکرد نظام‌های تولیدی خدماتی به شکل منسجم‌تر انجام می‌شود و در نهایت انسجام امور به بهبود مستمر در جهت سهولت کارها، راحتی کارکنان، کاهش هزینه‌ها، ارتقا کیفیت و جلب رضایت مشتریان منجر می‌شود.
توانایی
قوی بودن در دو درس ریاضی و فیزیک، همانند سایر رشته‌های مهندسی، از شروط موفقیت در رشته مهندسی صنایع است. به خصوص در دروس ریاضیات جدید که آمار و احتمالات این درس به رشته مهندسی صنایع مرتبط است. همچنین یک دانشجوی رشته مهندسی صنایع باید از خلاقیت و نوآوری برخوردار باشد.
وظایف مهندس صنایع
- تحلیل و بررسی سیستم‌های موجود، بازنگری جدول زمان‌بندی تولید، مشخصات فنی، جریان کار تولید و سایر اطلاعات برای درک روش‌ها و فعالیت‌های بخش تولید یا خدمات
- سنجش چگونگی تولید محصولات یا ارائه خدمات با حداکثر کارآیی
- توسعه سیستم‌های کنترل مدیریت برای برنامه‌ریزی مالی و تحلیل هزینه‌ها به شکل موثرتر
- پیاده‌سازی روش‌های کنترل کیفیت برای حل مشکلات تولید و کاهش هزینه‌ها
- همکاری با مشتریان و مدیریت برای توسعه استانداردهای طراحی و تولید
- طراحی سیستم‌های کنترلی برای هماهنگی فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی تولید برای اطمینان از کیفیت مناسب محصولات
- آموزش مدیران، سرپرستان و کارگران در صورت نیاز
- رعایت کلیه اصول ایمنی در کار
-
گرایش‌ها
-
(در مقطع دکترا): امکان ادامه‌ی تحصیل تا مقطع دکتری فراهم است.
موقعیت شغلی
-
کارهای مشخص مهندسی صنایع در بازار کسب و کار عبارتند از: برنامه‌ریزی استراتژیک و عملیاتی سازمان، مدیریت تولید، مدیریت مهندسی، مدیریت پروژه، مهندسی لجستیک، سیستم‌های تولیدی، مهندسی سیستم‌های کیفیت، مهندسی سیستم‌های اطلاعاتی، مهندسی مالی، مهندسی ارزش، مهندسی سیستم‌های بهره‌وری، طراحی فرآیندها و ساختارهای سازمانی.
-
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشته‌ی دانشگاهی توسط مهندس علی قاسمی با ما تماس بگیرید.