هدف و ماهیت
رشته پروتزهای دندانی شاخه‌ای از علوم پزشکی (دندان‌پزشکی) است که در آن یک کاردان (تکنسین) پروتزهای دندانی به عنوان عضوی مؤثر در تیم درمان دندان‌پزشکی، عهده‌دار ساخت و ترمیم انواع پروتز که شامل انواع پروتزهای متحرک کامل و پارسیل، پروتزهای ثابت و روکش‌ها، ایمپلانت‌ها و اجزاء کاشتنی (implants)، پروتزهای فک و صورت و پلاک‌ها و پروتزهای مربوط به ارتودنسی می‌شود، می‌باشد. تکنسین پروتز هرگز بطور مستقیم کاری را بر روی بیمار انجام نمی‌دهد و معمولاً تحت نظر دندان‌پزشک در امر درمان کمک می‌کند. هدف از رشته پروتزهای دندانی تربیت متخصصان مورد نیاز لابراتوارهای دندان‌پزشکی مراکز آموزشی، درمانی دولتی و خصوصی است. افرادی که با ساختن عضو مصنوعی برای کار ثابت مانند دندان مصنوعی دندان‌پزشک، قالب دندان را تهیه می‌کند و متخصص پروتزهای دندانی براساس قالب، دندان را می‌سازد) و عضو مصنوعی برای کار متحرک مانند پلاک‌های ارتودنسی در لابراتورهای دندان‌سازی و کلینیک‌های دندان‌پزشکی حضوری فعال دارند.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه
تکنسین پروتزهای دندانی کاری حساس و دقیق است و نیاز به دستانی توانمند و ماهر دارد. در این رشته دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی دارای اهمیت است و در نهایت داوطلبان باید توجه داشته باشند که هدف این رشته تربیت تکنسین متخصص و کارآمد است.
رسالت رشته
- پاسخ به نیازهای روزافزون علم دندان‌پزشکی
- شناسایی و آموزش پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه‌های علمی و فنی دندان‌پزشکی و بکارگیری آن‌ها در ساخت و طراحی پروتزهای دندانی
- ارائه‌ی خدمت درمانی مناسب، عاری از بیماری‌زایی و صدمه‌ی زندگی و تأمین کننده‌ی سلامتی، بهداشت، کارآیی و بهبود عمل جویدن غذا و نهایتاً تضمین کننده‌ی ارتقاء سطح سلامت افراد جامعه
چشم‌انداز رشته
با آموزش دقیق و درست و به کارگیری صحیح ابزارآلات و فناوری روز و درک صحیح موقعیت فعلی رشته، دورنمای ایده‌آل رشته این است که تا ۵ تا ۱۰ سال آینده با استانداردهای جهانی مطابقت نماید.
وظایف حرفه‌ای دانش‌آموختگان
یک دانش‌آموخته‌ی رشته تکنسین پروتزهای دندانی می‌تواند از طریق دستورالعمل ارسالی توسط دندان‌پزشک و قالب‌هایی که از دهان و دندان‌های وی اخذ نموده است مبادرت به ساخت ابزارآلات مصنوعی زیر نماید:
- پروتزهای مصنوعی به شکل دست دندان برای بیمارانی که تمامی دندان‌های خود نماید.
- پروتزهای مصنوعی ثابت و یا متحرک برای بیمارانی که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند.
- روکش‌های مصنوعی به شکل سرپوش برای بازسازی شکل و کانتور دندان از دست رفته.
- انواع پوسته‌ها و Veneers چینی و کامپوزیتی برای جبران نارسایی‌های زیبایی و Function بیمار.
- انواع پلاک‌های ارتودنسی که از آن‌ها برای درمان و یا حفاظت دندان‌های بیمار استفاده می‌شود.
- انواع پروتزهای فک و صورت که جایگزین اجزاء از دست رفته‌ی فک و صورت بیمار می‌شود.
در راستای ارائه‌ی خدمات فوق یک تکنسین بایستی با مواد مختلفی که می‌توان از آن‌ها در ساخت پروتزهای دندانی کمک گرفت، آشنایی کامل داشته باشد. این مواد اکثراً شامل موارد زیر می‌شود:
انواع موم‌ها، مواد پلاستیکی و پلیمرها، آلیاژهای دندان‌پزشکی اعم از قیمتی و غیرقیمتی، فلزات و فولاد انواع چینی‌های دندان‌پزشکی و کامپوزیتی.
علاوه بر این بایستی اطلاعات کافی از نقش ابزارآلات مکانیکی، انواع چرخ‌ها، وسایل تراش و پرداخت داشته باشد. تا بتواند از طریق به کارگیری صحیح آن‌ها و موادی که از آن‌ها نام برده شد زیبایی و کارآیی به بیمار برگردانده و بدین‌وسیله باعث بالا رفتن راحتی، بهداشت و سلامتی وی گردد.
موقعیت شغلی و بازار کار
با توجه به توانمندی‌هایی که دانشجوی رشته پروتزهای دندانی در طی تحصیل کسب می‌کند، به راحتی می‌تواند جذب بازار کار شده و شغل مناسبی به دست بیاورد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند هم به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتور کنند و هم در کلینیک‌های دندان‌پزشکی فعالیت نمایند زیرا هر دندان‌پزشک عمومی یا ارتودنتسیت برای ساخت دندان مصنوعی یا قالب‌های ارتودنسی باید با یک تکنسین پروتزهای دندانی فعالیت کند.
مدت تحصیل و ادامه تحصیل در این رشته
طول دوره‌ی کاردانی پروتزهای دندانی و نظام آموزشی آن مطابق آئین‌نامه آموزشی دوره کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، و کارشناسی پیوسته مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی است.
تعداد واحدهای درسی
تعداد کل واحدهای درسی این دوره ۶۸ واحد به شرح زیر است:
- دروس پایه‌ی عمومی ۱۳ واحد
- دروس علوم پایه ۶ واحد
- دروس اختصاصی ۴۱ واحد
- کارآموزی در عرصه ۸ واحد
درس‌های این رشته در طول تحصیل
بیوشیمی نظری، آناتومی دندان نظری و عملی، آسیب‌شناسی، میکروب‌شناسی نظری و عملی، بافت‌شناسی نظری و عملی، آناتومی عمومی نظری و عملی، بهداشت خانواده، فیزیک، پروتز کامل نظری و عملی، پروتز پارسیل، ارتودنسی نظری و عملی، استاتیک نظری و عملی، اوکلوژن نظری و عملی، لابراتوار اختصاصی، پروتزهای اطفال و ارتودنسی نظری و عملی، مواد دندان نظری و عملی.
انتخاب رشته فرآیند پیچیده‌ای است که نیاز به تخصص بالایی دارد. جهت انجام انتخاب رشته‌ی دانشگاهی توسط استاد علی قاسمی با ما تماس بگیرید